Όταν το δίκτυο γίνεται πρόβλημα. Ψυχοπαθολογίες από το διαδίκτυο (πρώτο μέρος)

νεαρή όμορφη Ισπανόφωνη εθισμένη στο Διαδίκτυο γυναίκα με πιτζάμες στο κρεβάτι

Έχουν περάσει 22 χρόνια από τότε που ο Αμερικανός ψυχίατρος Ivan Goldberg, θέλοντας να κοροϊδέψει τα μέλη του ιστότοπου PsyCom.Net, εφηύρε μια διαταραχή που ονομάζεται Διαταραχή Εθισμού στο Διαδίκτυο (γνωστή και ως «Διαταραχή Εθισμού στο Διαδίκτυο») στέλνοντας σε όλους μια παρωδία του DSM (Manual Statistical and Diagnostic of Mental Disorders) στο οποίο εμφανίστηκε για πρώτη φορά αυτή η νέα διαταραχή. Έκτοτε έχουν εμφανιστεί εκατοντάδες ιστότοποι που προσφέρουν πληροφορίες, επαγγελματικές υπηρεσίες, δυνατότητα σύγκρισης μεταξύ χρηστών, σημεία ακρόασης, ονόματα εξειδικευμένων διαδικτυακών βιβλιοθηκών, αλλά κυρίως ασθενείς.

Στην πραγματικότητα, χιλιάδες άνθρωποι διαγιγνώσκονται πλέον ως «εθισμένοι στο Διαδίκτυο» ... αλλά το γνωρίζουν; Πριν απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση, ας κάνουμε ένα βήμα πίσω.

Στην εμφάνισή του, το Διαδίκτυο θεωρούνταν για χρόνια ως ένας εναλλακτικός κόσμος διαφορετικός από την πραγματικότητα: παραδοσιακά πίστευαν ότι μέσω του Διαδικτύου ήταν δυνατή η πραγματοποίηση πολυάριθμων δραστηριοτήτων (αναζήτηση πληροφοριών, επικοινωνία, συνομιλία ...) χωρίς, ωστόσο, να πλησιάζει οι σχεσιακές και επικοινωνιακές δυνατότητες του κόσμου.εξωτερικές, φτιαγμένες από σάρκα και οστά και συγκεκριμένα άτομα με «άδεια» αληθινής πραγματικότητας.
Όμως όλα αυτά που πιστεύεται ότι είναι αληθινά και, ως εκ τούτου, έχουν αποτελέσματα, για τα οποία η κατασκευή μιας πραγματικότητας βασισμένης στο Διαδίκτυο, ολοένα και πιο περίπλοκης και πλούσιας σε αλληλεπιδράσεις, έφερε έναν κόσμο, αρχικά υποταγμένο και εναλλακτικό, σε επίπεδα αξιοπρέπειας και σημαντικό στην αρχή αδιανόητο.
Αποτυχημένοι γάμοι, απώλεια εργασίας, αποτυχημένες εξετάσεις, σχολικές αποτυχίες, εκφοβισμός, κατασπατάληση του πλούτου είναι μερικές μόνο από τις εμπειρίες που αναφέρονται στη βιβλιογραφία και στις κλινικές μας μελέτες, ως αποτέλεσμα της χρήσης του Διαδικτύου.

Εδώ και αρκετά χρόνια η επιστημονική βιβλιογραφία έχει ήδη δείξει ότι η παρουσία ενός τεχνολογικού μέσου δεν προκαλεί την ακύρωση των συναισθηματικών-γνωστικών πτυχών μιας κατάστασης. Πράγματι, η πραγματικότητα του Διαδικτύου φαίνεται να έχει γίνει ένα πολύ επιτυχημένο «σαν», μια εικονική που έχει χειραφετηθεί και έχει γίνει αληθινή απελευθερώνοντας τον εαυτό της από τον ρόλο των τεχνουργημάτων της σειράς Β. Το εικονικό, με τα προσωπικά και διαπροσωπικά του αντικαθιστά την πραγματικότητα όλο και περισσότερο και συγκρίνουμε τους εαυτούς μας με αυτό και στο κλινικό περιβάλλον.

Στο Κέντρο Στρατηγικής Θεραπείας του Arezzo είχαμε ασχοληθεί με περιπτώσεις που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου πριν ακόμη υπάρξει η ίδια η παθολογία στον ακαδημαϊκό χώρο. Αυτό μας επέτρεψε να δημοσιεύσουμε το 2002 μια πρώτη πειραματική μελέτη 79 περιπτώσεων συνδέεται με την παθολογική χρήση του Διαδικτύου, ορίζοντας συγκεκριμένους θεραπευτικούς ελιγμούς για συγκεκριμένες παθολογικές δυναμικές.

Ίσως λανθασμένα από εμπορική άποψη, το είχαμε ονομάσει ακριβώς «Διαστροφή στο Διαδίκτυο» (συγγραφείς Giorgio Nardone και εγώ, Ponte alle Grazie) για να υπογραμμίσουμε επίσης στον τίτλο την απόστασή μας από την έννοια της εξάρτησης, δομημένη στις αρχές της ανεκτικότητα, αποχή και λαχτάρα (μανία).

Ο αναγνώστης που είναι ήδη εξοικειωμένος με το μοντέλο μας θα παρατηρήσει τι μας διακρίνει από μια προσέγγιση αυτού του τύπου, που για εμάς μπορεί να εφαρμοστεί μόνο στη χρήση ουσιών (και όχι όλων!!). Στην πραγματικότητα, αυτό που μας επέτρεψε να αντιμετωπίσουμε μια παθολογία που ήταν ακόμα «ανύπαρκτη» εκείνη την εποχή είναι η ομοιότητά της με μια διαταραχή που αντιμετωπίζαμε πάντα με επιτυχία: τον εμετό.

Μάλιστα, εάν στον εθισμό ο μηχανισμός που οδηγεί στην επανάληψη της δυσλειτουργικής συμπεριφοράς είναι η ανάγκη άμβλυνσης του στερητικού συνδρόμου, στον εμετό η επανάληψη της αλληλουχίας φαγητού-εμετού (μόνο αρχικά εφαρμόζεται σε μια προσπάθεια ελέγχου του βάρους του) γίνεται σταδιακά. , μια ολοένα και πιο ευχάριστη ιεροτελεστία, δηλαδή μια διαστροφή.

Ακόμη και στη χρήση του Διαδικτύου παρατηρήσαμε αμέσως ότι δεν είναι ουσιαστικά η ανάγκη να μετριαστούν τα αρνητικά συναισθήματα που προκαλεί η αναστολή της χρήσης του (αποχή), να κρατηθεί ο χρήστης παγιδευμένος στο Διαδίκτυο, αλλά μάλλον η αναζήτηση για ευχάριστες αισθήσεις που ανάλογα με το είδος της δυναμικής καθιστούν την παρουσία στο διαδίκτυο όχι μόνο αναπόφευκτη αλλά συνεχώς αυξανόμενη. Είναι λοιπόν αλήθεια ότι μπορούμε να μιλάμε για ψυχαναγκαστική συμπεριφορά (όπως επισημαίνουν πολλοί), αλλά με τη σημαντική διαφορά ότι αυτός ο τύπος καταναγκασμού βασίζεται στην ευχαρίστηση και όχι στον φόβο. Και είναι ακριβώς επειδή βασίζεται σε μια θεμελιώδη αίσθηση όπως η ευχαρίστηση που είναι τόσο δύσκολο να την εξαφανίσεις.

Κάθε παθολογία έχει τις δικές της επιχειρούμενες λύσεις, τόσο προσωπικές όσο και οικογενειακές, ακόμα και αυτές που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου είναι η πρώτη κλειδαριά στην οποία εισάγουμε το κλειδί για να αρχίσουμε να δουλεύουμε. Όντας ο τομέας των παθολογιών στον οποίο ο ασθενής γνωρίζει λιγότερο ότι έχει το πρόβλημα, είναι και αυτός στον οποίο η δυναμική που δημιουργεί η οικογένεια είναι η πιο σημαντική.

Στην πραγματικότητα, η οικογένεια (ή γενικά το άτομο που συνδέεται στενότερα με τον εγκλωβισμένο) είναι που αντιλαμβάνεται πρώτη την κατάσταση ως προβληματική. Η πιο συχνή δυναμική βασίζεται σε συνεχείς συγκρούσεις, αποτυχημένες προσπάθειες να σταματήσει ή τουλάχιστον να μειώσει την «υπερβολική ή ανθυγιεινή» συμπεριφορά, τιμωρίες (ειδικά σε περιπτώσεις γονέων και παιδιών), σαμποτάζ κ.λπ.

Είναι αδύνατο εδώ να υπεισέλθουμε στις ιδιαιτερότητες κάθε μεμονωμένου ελιγμού που μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι χωρίς να εργαστούμε για την επικοινωνία και τις σχέσεις εντός της οικογενειακής δυναμικής είναι πρακτικά αδύνατο να εργαστούμε σε αυτό το είδος παθολογίας , ακριβώς λόγω της ασυνείδητης πτυχής του ασθενούς, ο οποίος, όσο ποτέ άλλοτε σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να αντιταχθεί και να αντισταθεί στην ιδέα της αλλαγής. Επομένως, η καθοδήγηση των εμπλεκομένων, είτε ενός ή περισσοτέρων, στη «στρατηγική» διαχείριση του ασθενούς είναι αναπόσπαστο μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας που βλέπει το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας να έχει ως κύριους πρωταγωνιστές αυτούς που στην πραγματικότητα στη ζωή του ασθενούς έχουν καταλήξει σε τα έξτρα!

Στη συνέχεια θα περιγράψουμε εν συντομία τρεις τύποι παθήσεων που σχετίζονται με τη χρήση χρημάτων στο διαδίκτυο, για να αναφερθώ σε ένα δεύτερο άρθρο όλο το «σχεσιακό» μέρος των διαταραχών που συνδέονται με τη χρήση του Διαδικτύου, συμπεριλαμβανομένης της πτυχής του διαδικτυακού σεξ.

Θέλοντας να υπεισέλθω στις λεπτομέρειες των προαναφερθέντων συγκεκριμένων παθολογιών, ο ψυχαναγκαστικές αγορές μέσω Διαδικτύου, που συνήθως περιγράφεται στη βιβλιογραφία ως μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μια ανεξέλεγκτη παρόρμηση και μια αυξανόμενη ένταση που εκτονώνεται μόνο με την αγορά, παρουσιάζοντας τον εαυτό της από την αρχή ως κάτι διασκεδαστικό και ευχάριστο, βλέπει την παθολογική της κλιμάκωση ακριβώς στο να μην μπορείς πια χωρίς αυτό. Ο εκλεκτικός ελιγμός στην πραγματικότητα βασίζεται ακριβώς στο να κάνει κάτι ευχάριστο δυσάρεστο: στην πραγματικότητα, ο ασθενής συνήθως καλείται να ξοδέψει υποχρεωτικά και καθημερινά ένα μικρό χρηματικό ποσό σε διαδικτυακές αγορές. Το ευχάριστο τελετουργικό που μετατρέπεται έτσι σε καθημερινό μαρτύριο συνήθως εγκαταλείπεται σταδιακά κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

L 'διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια (διαδικτυακό στοίχημα) με την έλευση του Διαδικτύου μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε. Πράγματι, αν κάποτε η εικόνα του παίκτη μας έκανε να σκεφτούμε τον Ντοστογιέφσκι ή τον Ντε Σίκα, σήμερα ο παθολογικός τζογαδόρος μπορεί να είναι ένα παιδί γυμνασίου, ένας υπάλληλος, ένας συνταξιούχος ηλικιωμένος κ.λπ. η συγκίνηση του παιχνιδιού χάρη στο Διαδίκτυο και για όσους, από παλιά, σύχναζαν σε μέρη αφιερωμένα στο στοίχημα. Μάλιστα, το Διαδίκτυο διευκολύνει την πρόσβαση και ενισχύει την απόλαυσή του. Όπως και στα ψώνια, το να το κάνεις δυσάρεστο, να αναγκάζει τον ασθενή να στοιχηματίσει καθημερινά, γίνεται ο θεμέλιος λίθος της θεραπείας, η οποία όμως, σε αντίθεση με την προηγούμενη περίπτωση, θα πρέπει συχνά να προχωρήσει στην αναδόμηση του συναισθηματικού-σχεσιακού επιπέδου, συνήθως κατεστραμμένου από την παθολογία.

Όπως στα περισσότερα πράγματα, έτσι και οι ψυχοπαθολογίες δεν είναι χωρίς προκατάληψη. Όντας το παιχνίδι στο χρηματιστήριο (διαδικτυακές συναλλαγές) μια δραστηριότητα που απαιτεί δεξιότητες και ικανότητες που δεν είναι προσβάσιμες σε κανέναν, δεν φαίνεται να θεωρείται πρόβλημα ακόμη και σε εμφανείς περιπτώσεις απώλειας ελέγχου. Η διάθεση του παθολογικού «εμπόρου» κυμαίνεται συνεχώς ανάμεσα σε δύο άκρα: τον φόβο και την απληστία. Ο φόβος συνδέεται με την απώλεια του χρηματικού ποσού που επενδύεται, αλλά υπονομεύεται από το άγχος της απώλειας μιας καλής επιχείρησης. Η υπερνίκηση του φόβου δημιουργεί τον σωστό βαθμό ενθουσιασμού, ο οποίος, σε συνδυασμό με τη συχνά επιτυγχανόμενη δυνατότητα να κερδίζεις μεγάλα χρηματικά ποσά, έχει ως αποτέλεσμα το παράλογο.

Εδώ, η «νίκη» αποκτά έννοιες που συνδέονται με τις ικανότητες και τις δεξιότητές του πολύ πιο σημαντικές από την απλή τύχη, με αποτέλεσμα το αίσθημα της παντοδυναμίας. Ταυτόχρονα, το Διαδίκτυο αυξάνει την αίσθηση του ελέγχου της πραγματικότητας, στην πραγματικότητα παρακολουθείται 24 ώρες την ημέρα. Επομένως, υπάρχουν δύο όψεις της διαταραχής σε αυτή την περίπτωση: αυτή της ευχαρίστησης και αυτή του ελέγχου που σε κάνει να χάνεις τον έλεγχο και χρειάζεσαι να εργαστείτε και στα δύο ταυτόχρονα, έχοντας κατά νου ότι οι ασθενείς φτάνουν στη θεραπεία μόνο αφού γίνει η βλάβη.

Dr. Federica Cagnoni (Επίσημη Ψυχοθεραπεύτρια του Κέντρου Στρατηγικής Θεραπείας)

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Nardone, G., Cagnoni, F. (2002) Διαστροφές στο διαδίκτυο, ψυχοπαθολογίες από το Διαδίκτυο και η αντιμετώπισή τους, Ponte alle Grazie.

 

Αποσπάσματα κώδικα PHP Powered By: XYZScripts.com