Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή

Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ)

Ανάμεσα στις πιο σοβαρές και αναπηρικές μορφές ψυχοπαθολογίας μπορούμε σίγουρα να βρούμε την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD ή OCD). Αυτή η διαταραχή είναι ανθεκτική στις φαρμακευτικές θεραπείες και θεραπείες μέσω των κύριων παραδοσιακών ψυχοθεραπειών λόγω της λογικής, μη συνηθισμένης και μερικές φορές παράξενης δομής της. Όσον αφορά τις παραδοσιακές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, μάλιστα, στη θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, χρησιμοποιείται ορθολογικός λογικός συλλογισμός για τη θεραπεία της, βασισμένος στη συνηθισμένη λογική που καταλήγει σε σύγκρουση με τη μη συνηθισμένη λογική της ίδιας της διαταραχής. Η παρουσίαση της ΙΨΔ σημαίνει την παρουσίαση τελετουργιών συμπεριφοράς ή/και σκέψης που αποτελούν μια ψυχολογική παγίδα από την οποία είναι δύσκολο να απελευθερωθείς. Μπορούν να κάνουν τη ζωή αδύνατη για όσους υποφέρουν από αυτό αλλά και για τους γύρω τους. Η Ciorian EM δήλωσε:Μερικοί έχουν ατυχίες. άλλες εμμονές. Ποιες είναι πιο αξιολύπητες; "

Οι τελετουργίες που μπορεί να κάνει το άτομο είναι αναπόφευκτες και ασταμάτητες και μπορούν να εκτελεστούν για να αποτρέψουν ή να εξευμενίσουν τη δική μας πραγματικότητα ή για να επιδιορθώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της δράσης ή της σκέψης μας. Αυτές είναι οι τρεις κύριες κατηγορίες καταναγκαστικών τελετουργιών, αλλά είτε είναι σκεπτόμενες είτε συμπεριφορικές τροφοδοτούν την ίδια τη διαταραχή, καθιστώντας το άτομο σκλάβο του μηχανισμού μέσω του οποίου προσπαθεί να ελέγξει τη δική του πραγματικότητα.

Σύμφωνα με την ταξινόμηση που προτείνεται από το DSM-IV TR (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) τουAPA - Προκαταβολή επιπλέον εξόδων (Καύσιμα, φαγητό, ποτό κτλ) (Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση), η ΙΨΔ είναι μια αγχώδης διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την παρουσία εμμονών και καταναγκασμών. Στη συνέχεια, με την κυκλοφορία του DSM V, που δημοσιεύτηκε το 2014, γινόμαστε μάρτυρες της δημιουργίας ενός νέου κεφαλαίου με τίτλο «Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και συναφείς διαταραχές», το οποίο έχει διακριθεί από τις Αγχώδεις Διαταραχές. Η καινοτομία λοιπόν έγκειται στο γεγονός ότι αναγνωρίζεται ως αυτόνομη νοσολογική οντότητα μαζί με άλλες σχετικές διαταραχές. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει συχνότητα στον πληθυσμό περίπου 5%.

Η διαταραχή επηρεάζει εξίσου και τα δύο φύλα και η μέση ηλικία εμφάνισης κυμαίνεται μεταξύ 22 και 35 ετών, αλλά μπορεί να αρχίσει να εκδηλώνεται σταδιακά στην παιδική και εφηβική ηλικία. Οι πιο χρησιμοποιούμενες θεραπευτικές προσεγγίσεις στη θεραπεία της ΙΨΔ είναι η γνωσιακή συμπεριφορική και ακριβώς η σύντομη στρατηγική προσέγγιση. Υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά μεταξύ των δύο τύπων παρέμβασης: η γνωσιακή συμπεριφορική προσέγγιση, που συχνά συνδέεται με τη φαρμακευτική θεραπεία, μέσω μιας διαδικασίας συνειδητοποίησης και εθελοντικής προσπάθειας, καθοδηγεί τον ασθενή να μάθει πώς να καταπολεμά ή να διαχειρίζεται τη διαταραχή. Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε ότι πρώτα «εξηγεί και μετά καθοδηγεί για δράση». Όσο για τη στρατηγική προσέγγιση, αντί αυτού, ο θεραπευτής χρησιμοποιεί θεραπευτικές στρατηγικές που στοχεύουν στη δημιουργία διορθωτικών συναισθηματικών εμπειριών στις αντιλήψεις, για να αποκτήσουν στη συνέχεια δεξιότητες διαχείρισης. Σε αυτή την περίπτωση, μπορούμε να συνοψίσουμε την έννοια λέγοντας ότι «πρώτα ενεργεί μετά εξηγεί» ξεκινώντας από την υπόθεση ότι, όπως είπε ο Πασκάλ, όποιος πείθει τον εαυτό του το κάνει γρηγορότερα και καλύτερα! Η μάθηση από στρατηγική άποψη είναι επομένως ισχυρότερη εάν ο ασθενής πρώτα βιώσει τη δυνατότητα διαχείρισης του προβλήματος μέσω τυχαίων συμβάντων που σχεδιάζονται από τον θεραπευτή.

Η αμφιβολία είναι το εφαλτήριο για τη δημιουργική σκέψη, αλλά ταυτόχρονα είναι η κύρια πηγή της εμμονικής σκέψης.
(Τζόρτζιο Ναρντόνε)

Το άτομο που αναπτύσσει ΙΨΔ γενικά και αρχικά χρησιμοποιεί το τελετουργικό για να αντιμετωπίσει μια φοβική κατάσταση από την οποία θέλει να προστατευτεί. Το τελετουργικό, που δημιουργείται ελέγχοντας αυτό που φοβάται, δημιουργεί την αυταπάτη του ασθενούς ότι είναι προστατευμένος. Η επανάληψη αυτών των ενεργειών με την πάροδο του χρόνου θα εδραιώσει έτσι τη διαταραχή, η οποία επομένως έχει γίνει παγίδα που θα φυλακίσει το άτομο. Από στρατηγικής άποψης, ένα άτομο που παρουσιάζει μια ΙΨΔ παρουσιάζει τρεις συνήθεις επιχειρούμενες λύσεις οι οποίες, νομίζοντας ότι είναι καθοριστικές για το πρόβλημα, το τροφοδοτούν και το διατηρούν.
Αυτές οι επιχειρούμενες λύσεις είναι: στρατηγική αποφυγής αυτού που τρομάζει, αίτημα για επιβεβαίωση και βοήθεια, εκτέλεση προληπτικών, εξιλαστικών και επανορθωτικών τελετουργιών. Η θεραπευτική παρέμβαση λοιπόν θα επικεντρωθεί στη διακοπή της εφαρμογής των επιχειρούμενων λύσεων που διατηρούν την ενόχληση στον ασθενή και στο οικογενειακό σύστημα.

Όπως ήδη αναμενόταν, ένας ασθενής δεν μπορεί να πειστεί να εξαλείψει τις εμμονές του ή να διακόψει την εκτέλεση των τελετουργικών του πράξεων μέσω ορθολογικών εξηγήσεων.5 Με μια στρατηγική παρέμβαση, για παράδειγμα μέσω ενός από τους ελιγμούς που έχουν σχεδιαστεί για να δράσουν στη διαταραχή, θα ρωτήσει με ακρίβεια να εκτελέσει το τελετουργικό «καλύτερα», προτείνοντας «μια πιο αποτελεσματική μέθοδο» για την ικανοποίηση των αναγκών του και την επίτευξη του σκοπού του: τον έλεγχο του φόβου.

Στη συνέχεια ακολουθείται η λογική στην οποία βασίζεται η ιδεοψυχαναγκαστική συμπτωματολογία, για να δημιουργηθεί ένα αντίθετο τελετουργικό που επιτρέπει την πρόσβαση στην αντίληψη του ασθενούς και τον καθοδηγεί στην απελευθέρωση των συμπτωμάτων. Το αντίθετο τελετουργικό επιτρέπει να σπάσει το άκαμπτο μοτίβο της αντίληψης της δράσης που καθησυχάζει τον φόβο-επιβεβαίωση της απειλής της φοβικής πεποίθησης. Επομένως το τελετουργικό (μαζί με τις άλλες δύο επιχειρούμενες λύσεις) θεωρείται ως η «μοναδική ευκαιρία» για να καταπνίξει τη φοβική αντίληψη αλλά ταυτόχρονα, ακριβώς επειδή εφαρμόζεται για αυτόν τον σκοπό, απλώς θα την κάνει πιο απειλητική.
Ο ελιγμός προφανώς θα είναι προσαρμοσμένος και προσαρμοσμένος στον ασθενή και το πρόβλημά του, με αποτέλεσμα να μην καταφεύγουμε στις ίδιες «συνταγές» παρέμβασης που εφαρμόζονται εκ των προτέρων αλλά δημιουργώντας μια εξατομικευμένη παρέμβαση, όπως ένας ράφτης θα έραβε ένα ραμμένο κοστούμι για το άτομο.

Δρ Ελεονώρα Καμπόλμη (Ψυχολόγος – Επίσημος Ψυχοθεραπευτής του Κέντρου Στρατηγικής Θεραπείας)

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Αποσπάσματα κώδικα PHP Powered By: XYZScripts.com